ระบบทางเดินอาหารเปรียบเสมือนโรงงานกลั่นขนาดใหญ่ในร่างกาย ทำหน้าที่ย่อยสลายอาหาร ดูดซึมสารอาหาร และขับถ่ายของเสียออกจากร่างกาย เมื่อระบบนี้ทำงานผิดปกติ ย่อมส่งผลต่อสุขภาพโดยรวมได้อย่างมาก ซึ่งในปัจจุบัน โรคระบบทางเดินอาหารพบได้บ่อยและมีหลายประเภท ขึ้นอยู่กับตำแหน่งและอวัยวะที่ได้รับผลกระทบ บทความนี้จะพาทุกท่านไปรู้จักกับโรคระบบทางเดินอาหารที่พบบ่อย รวมถึงสาเหตุ และแนวทางป้องกันเพื่อสุขภาพที่ดี จะได้หลีกเลี่ยงการต้องไปพบ
หมอระบบทางเดินอาหารเพื่อตรวจรักษา
โรคระบบทางเดินอาหารที่พบบ่อย สำหรับบางคนแล้ว หากมีอาการเกี่ยวกับโรคทางเดินอาหารเมื่อไหร่ ก็มักอยากจะไปพบหมอระบบทางเดินอาหารเพื่อตรวจโรคหาสาเหตุในทันที ซึ่งในปัจจุบันโรคระบบทางเดินอาหารที่พบบ่อยมีอยู่หลายโรคด้วยกัน ดังนี้
- กรดไหลย้อน (Gastroesophageal Reflux Disease - GERD): เกิดจากกรดในกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นมาสู่หลอดอาหาร ส่งผลให้แสบร้อนกลางอก คลื่นไส้อาเจียน
- โรคแผลในกระเพาะอาหาร (Peptic ulcer disease): เยื่อบุผิวในกระเพาะอาหารหรือลำไส้เล็กถูกกัดกร่อน เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย Helicobacter pylori หรือการใช้ยาบางชนิด เช่น ยาแก้อักเสบที่ไม่ใช่กลุ่มสเตียรอยด์ (NSAIDs)
- ลำไส้แปรปรวน (Irritable bowel syndrome - IBS): ลำไส้ทำงานผิดปกติ มีอาการปวดท้อง ท้องอืด ท้องเสีย ท้องผูก
- โรคไอน้ำตา (Inflammatory bowel disease - IBD): โรคเรื้อรังที่ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรังในระบบทางเดินอาหาร แบ่งเป็น 2 ชนิดย่อย คือ โรคลำไส้ใหญ่อักเสบเรื้อรัง (Crohn's disease) และลำไส้แผลเรื้อรัง (Ulcerative colitis)
- โรคตับอ่อนอักเสบ (Pancreatitis): อวัยวะตับอ่อนอักเสบเฉียบพลันหรือเรื้อรัง ทำให้ปวดท้องรุนแรง คลื่นไส้อาเจียน ท้องเสีย
สาเหตุของโรคระบบทางเดินอาหาร สาเหตุของโรคระบบทางเดินอาหารมีหลากหลาย ขึ้นอยู่กับชนิดของโรค ใครที่กำลังสงสัยถึงอาการที่ตนเองเป็นอยู่ และอยากจะไปหาหมอระบบทางเดินอาหารเพื่อวินิจฉัยโรค ลองมารู้ถึงสาเหตุเบื้องต้นที่ทำให้เกิดโรคกันก่อน ดังนี้
ปัจจัยด้านอาหาร: การรับประทานอาหารรสจัด อาหารหมักดอง อาหารที่มีไขมันสูง อาหารที่มีกากใยน้อย ดื่มแอลกอฮอล์
ปัจจัยด้านพฤติกรรม: ความเครียด นอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ สูบบุหรี่
การติดเชื้อ: เชื้อแบคทีเรีย ไวรัส หรือปรสิต
ยาบางชนิด: ยาแก้อักเสบที่ไม่ใช่กลุ่มสเตียรอยด์ (NSAIDs) ยาต้านกรด ยาคุมกำเนิด
โรคประจำตัว: โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคภูมิแพ้
พันธุกรรม: บางโรคมีความเสี่ยงสูงขึ้นหากมีญาติสายตรงเป็นโรคเดียวกัน
แนวทางป้องกันโรคระบบทางเดินอาหาร สำหรับผู้ที่กำลังสงสัยว่าจะเป็นโรคเหล่านี้ อาจเข้าไปปรึกษากับหมอระบบทางเดินอาหาร เพื่อทำการตรวจ และขอคำปรึกษาถึงแนวทางการรักษาและการป้องกัน แต่ถ้าหากพูดถึงการดูแลตนเองเบื้องต้นในการหลีกเลี่ยงการเกิดโรคนี้ คือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในเรื่องเหล่านี้
- รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่: เน้นผัก ผลไม้ ธัญพืช เลือกโปรตีนจากแหล่งที่ไขมันต่ำ
- ลดอาหารรสจัด อาหารหมักดอง อาหารที่มีไขมันสูง อาหารที่มีกากใยน้อย
- ดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพอ
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
- จัดการความเครียด
- นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
- งดสูบบุหรี่
- จำกัดการดื่มแอลกอฮอล์
- ตรวจสุขภาพเป็นประจำ
โรคระบบทางเดินอาหารสามารถพบได้บ่อยและส่งผลต่อสุขภาพโดยรวมอย่างมาก การป้องกันที่ดีที่สุดคือ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน ลดปัจจัยเสี่ยง และตรวจสุขภาพเป็นประจำ หากมีอาการผิดปกติควรไปหมอระบบทางเดินอาหาร เพื่อทำการวินิจฉัยอย่างละเอียดก็จะดีที่สุด
หัวข้อ: ข้อควรรู้จากหมอระบบทางเดินอาหาร เพื่อรู้ถึงแนวทางรักษาและป้องกันโรค (อ่าน 166 ครั้ง)